Muğla'nın Fethiye ilçesinin 8 km. güneyinde bulunan ve Antik Dönemde Karmylassos olarak bilinen Rum evlerinin bulunduğu terk edilmiş Kayaköy, doğası ve tarihi dokusuyla dikkat çekiyor. ‘Hassas Koruma Alanı’ statüsünde yer alan Kayaköy 1923 yılındaki mübadelede Rumlar tarafından boşaltıldığı için 'hayalet köy' olarak da anılmaya başlandı.

Mübadele öncesindeki ismi Levissi olan Kayaköy’ün en yüksek noktasının ardında muhteşem Akdeniz ve Ölüdeniz manzarası bulunuyor. Tarihi geçmişi 14. yüzyıla uzanan köy, Mübadele’ye kadar Anadolu Müslümanları ile Yunan Ortodoks Hristiyanların birlikte uyum içerisinde yaşadığı bir yerleşim yeriydi.

Hristiyanlar yamacın üst bölümünde zanaatkarlıkla uğraşırken, vadinin aşağı kesimlerinde yaşayan Müslümanlar ise çiftçilik ve hayvancılıkla geçiniyordu. Kurtuluş Savaşı’nın hemen ardından imzalanan Mübadele Anlaşması ile Kayaköy’de yaşayan 6 bin 500 Hristiyan Yunanistan’a göç edince Levissi, Kayaköy adını aldı.

Mübadele ile Yunanistan’dan Türkiye’ye gelen Müslüman çiftçilerin yerleştirildiği Kayaköy ise tarıma uygun bulunmadığından kısa bir süre içerisinde kimsenin yaşamadığı, terk edilmiş bir köye dönüştü. 1957’de yaşanan büyük Fethiye depremiyle köydeki binaların büyük bölümü zarar görünce köy tamamen sessizliğe büründü.

Kentte yamaca dayalı olarak izlediğimiz yapı gruplarının tamamı Osmanlı İmparatorluğu’nun geç dönemlerinde azınlıklara tanınan haklar sonucu boşaltılan kentteki yapıların ahşap olan kapı pencere ve üst örtü sistemlerinin doğal etkenler ile tahrip olmasıyla kent hayalet bir şehir görünümü almıştır.

Terk edilen kentte kullanıldığı dönemde her biri 50 m2 den büyük olmayan manzara ve ışık açısından birbirinin önünü kapatmayan genellikle alt katları kiler hüviyetinde ikişer katlı, girişte çatıdaki yağmur sularının toplandığı zemin altı sarnıçlarının olduğu 350-ila 400 konut bulunmaktadır. Konutların yanı sıra evlerin arasına serpiştirilen çok sayıda şapel, 2 büyük kilise, 1 okul binası ile 1 gümrük binası yer almaktadır.

Yerleşimde ziyaretçiye görsellik sunan yapıların başında kiliseler gelmektedir. Yukarı Kilise (Taksiyarhis), yerleşimin ortasına yakın hakim bir tepenin üzerinde kurulmuştur. Yüksek duvarlarla çevrili atrium, siyah – beyaz çakıl taşlarının oluşturduğu geometrik desenli mozaik döşeme ile kaplıdır. Genel olarak kırma ve kenarları düzlenmiş taşlarla kireçli harç kullanılarak inşa edilen kilise, dışta kalın pembe bir sıva ile kaplıdır. Kapı ve pencere çerçeveleri mermerle kaplanmıştır. Üç kemerli narteksin bir bölümünün altında içi molozla dolmuş sarnıç bulunmaktadır. Tek nefli yapıya giriş, güney yönde batıya kaymış ve narteksten açılan kapılarla sağlanır.

Kayaköy gerek yerleşim planı gerek tarihi dokusu ile yerli ve yabancı turistlerin odak noktası haline gelmiştir. Özellikle son zamanlarda reklam filmi ve müzik kliplerine ev sahipliği yapan Kayaköy, her geçen gün tanınırlığını artırmaktadır.