İÇİMİZDEN BİRİ

Muğla Arı Yetştiricileri Birliği ;(MAYBİR)

Alman bilim adamı Albert Einstein, “eğer arılar yeryüzünden kaybolursa insanın sadece 4 yıl ömrü kalır. Arı olmazsa döllenme, bitki, hayvan, insan olmaz…” demiş.

Tüm bilim adamlarının saplamaları yeşdadığımız evrenle ilgili bulgular belli araştırmalar sonrasında ortaya çıkmıştır. En değerli besin kaynağımız olan bal insanoğlunun yıllardan bu yana doğadan gelmiş en temel yiyecğidir. Coğrafi konumu nedeniyle de balın anavatanı sayılan Muğla’da üreticileri doğru ve düzgün yönlendirmek ve yaptıklarını bilgilendirmek amacıyla Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği’nin katkıları gerek Muğla, gerek Türkiye hiçbir abartmıyorum tüm dünya ülkeleri için yatsınamayacak kadar büyüktür.

Arının ve balın anavatanı Muğla’yı temsil eden gazetem haber adına MAYBİR Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Şahin’in konuğuyum.

Ziya Şahin kimdir?

Fethiye’de dünya ya geldim. Eğitim yaşantım Fethiye’de geçti. Arıcılık geçmişimiz aile büyüklerimden kalmış olup bu mirası hiç dur durak tanımaksızın devam ettiriyorum. Bir kamu görevlisi olarak Tarım Bakanlığı’na bağlı Fethiye Arıcılık İstasyonunda çalışan ve mesleğimin ayrıntılarına kadar herşeyi özümseyen birisiyim. 2001 yılında emekliye ayrıldım. Ama bu ayrılık bende hiç birşe’yi değiştirmedi. Bu görevim esnasında arıcılığımı eğitimle de pekiştirmiş oldum. Bu arada Sunni Ana üreten ilk çalışanlardanım.

2001 yılında Türkiye Arı Yetiştiricileri Birliği kurulmasına izin verildi. Ülkemizde bir ilkiz. 2002 yılında Muğla’da Arı Yetiştiricileri Birliği’ni kurdum. Hem kurucu başkanım hem de kurulduğumuz yıldan bu yana yönetim kurulu başkanlığını yapıyorum.

Peki Arıcılık Üreticilik İstasyonu çalışmalarına devam ediyor mu?

Tarım Bakanlığı’nın oluşumu Arıcılık Üretim İstasyonu ana üretimi gerçekleştiriyordu. 2004 yılında üzülerek söylüyorum. Fethiye’deki Arıcılık Üretim İstasyonu kapatıldı. Devletin onayıyla kapatılan istasyonun bu durumu aslında büyük bir talihsizlikti. Fethiye’deki istasyon kapatıldığında nedense Ardahan Arıcılık Üretim İstasyonu çalışmalarını devam ediyordu.

Bize dünyada ki arıcılığı anlatır mısınız?

Yeryüzünde yaklaşık olarak 64 milyon bal arısı kolonisi bulunmakta olup 1 milyon 497 bin ton bal üretilmektedir. Uluslararası bal ticareti ise 350 bin tondur. AB ülkelerinin yıllık bal ithalatı 225 bin tondur. Arıcılıkta ileri ülkeler arıcıların faydalanması ve verim artışı için ballı bitkilerin üretimini zorunlu kılmıştır. Gelişmiş ülkeler arı ile bağlantılı ürünlerin insan sağlığında kullanımıyla ilgili araştırmalar sonunda Apiterapi Araştırma Merkezlerini kurmuşlardır.

Türkiye’deki arıcılık potansiyeli nedir?

Türkiye yedi değişik iklim bölgesinde zengin bitki çeşitliliğine sahiptir. Diğer ülkelerden farklılığımız arıcılık geleneği, koloni varlığı, çam balı üretim üstünlüğü, gen kaynaklarıdır. Ciddi çalışmalarla bugünkü bal ve diğer arı ürünleri üretimini en az 10 kat arttırabilecek potansiyele sahibiz. Dünya arı ırklarının %20’si ülkemizdedir. Muğla arısı ise ülkemizdeki 5 ırktan birisidir. En verimli arıklarının ana vatanı aslında ana doludur.

Muğla’daki mevcut durumu anlatırmısınız?

Muğla, kovan varlığı ve bal üretiminde ülke genelin ilk sıradadır. 334 köyde 5 bin 900 aile 950 bin kovanla arıcılık yapmaktadır. Birliğimize kayıtlı işletme sayısı, 4 bin 73, toplam köleni sayısı ise 801 bin adettir.  Ülkemizde çam ballarının %75-80’i Muğla ilinde üretilmektedir. Muğla orman alanlarının %14’de çam balı üretimi yapılmaktadır. Öyleki ilimizde 9 ay çam balı üretimi yapılcak potansiyel bulunmaktadır. Üretim  dönemlerinde 1,5 milyon arı kolenisi çam balı üretimine katılmaktadır. Geçmişten bugüne arıcılıkta, Muğla’yı öne çıkaran neden, yüz yıllardır orman köylümüze kaynak yaratan çam ormanlarımıza verdiği “çam balıdır”

Bir çam ağacından kaç yıl ürün alıyorsunuz?

Tüm meyve ağaçlarından 10-15 yıl ürün alınırken, bir çam ağacından 50 yıl ürün alınabilmektedir. Yüzde 68’i ormanlarla kaplı ilimizde ekolojik ve organik bal üretim potansiyeli mevcuttur. Ülkemizin ihraç ettiği balın yüzde 90-95’i çam balıdır. Bu balında yüzde 75-80’i Muğla’daki kızılçam ormanlarından karşılanmaktadır. MUĞLA TÜRKİYE DA ÇOK ÖNEMLİ BİR ARICILIK MERKEZİDİR.

Eğitimi balla nasıl ilişkilendirirsiniz?

Bal insanlık için temel bir besindir. Yıllarca insanlığa şifa kayneğı olmuştur. Bizler arıcılık sektörünü stratejik bir sektör olrak görmekteyiz. Amacımız; ekonomik bal üretmek ve doğal bal ürünlerinin kesintiye uğramadan pazarlanmasını sağlamaktır. Bunun için eğitime ihtiyacımız var. Ülkemiz arıcılığı usta çırak ilişkisiyle yürümektedir. Aslında arıcılığımızı bilgiye ve bilimselliğe ihtiyacı vardırt. Bizim görevimiz bilimi sahaya taşımak ve uygulatmak olmalıdır.

Uygulamalı çalışmalarınızda projelerinizle iç içesiniz. Projenin düşünceyi sağlıklı yönlendirmesiyle doğru işler yapacağına inananlardanım. Ne gibi farklı işler yapıyorsunuz?

Bal labarotuvarı projesi, bal ve arı sağlığı projesi, Muğla arısının ıslah projesi, uygulama arılığı projesi, organik arıcılık projesi, basra böceği ve çam balı üretimi devamlılığı projesidir.

Muğla arısının ıslahı ve uygulama arıcılığı projelerinden biraz bilgi verebilir misiniz?

Arıcılar Birliği olarak bizlerin en önemli görevlerinden biri ıslah programlarının uygulamasıdır. Çünkü bu durumun gelecek nesillere bırakılacak bir miras olduğunu biliyoruz. Arımızın hijyen davranışlarından faydalanarak gerek Amerikan yavru çürüklüğü, gerekse Varroaya karşı dirençli nesiller elde etmektir. İlimizde de arıcılık genetik bir kirlenmeyle karşı karşıyadır. Bu ıslah çalışmasıyla genetik kirlenmenin önüne geçileceği bir gerçektir. Bu proje birliğimizin gelecek vaat eden Muğla arıcılığının sürdürebilirliliğini sağlayacak önemli projedir.

Uygulama arılığı projesinde ise 500 kovanlı bir arıcılık işletmesi oluşturulacaktır. Bu proje, ülkemizde bir ilk olacaktır. Arıcılarımızın bugüne aldıkları eğitimlerinin uygulamaları bu arıcılıkta görecek ve kendi arılıklarında uygulayacaklarıdır. Bu proje ile birlikte eğitimde yeni bir model oluşturulacaktır.

Muğla çam balı tescillendi mi ?

Birliğimizin 24/9/2007 yılında başlayan Muğla çam balının tescillenme serüveni yapılmış olan bilimsel araştırmalar sonucunda 13-1-2010 tarihinde sona ermiştir. Yapılan bu projeler sonunda Türk patent ensitütüsübaşkanlığıunın 13-1-2010 tarih ve 27641 sayılı resmi gazetedeki ilanında çam balının C2007/013 başvuru numarası ile tescili ilan edilmiştir.

Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığınızın yanında merkez birliğiyle olan ilişkileriniz nedir?

2003 yılında oluşan merkez birliğinde yer aldım. Merkez birliğinin kurucuları ve yöneticileri arasındayım. Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı, Merkez Birliği ikinci başkanıyım.

Maşallah Başkanım… Yolunuza ful enerji devam ediyorsunuz.

Çalışma alanınız çok güzel. Hele birliğinizin hizmet binası, özellikle merdivenin kulanılış şekli çok hoşuma gitti. Hizmet binanızla ilgili yardım aldınız mı?

Hizmet binamız için çok çabaladık. Burayı kendi imkanlarımız ve de birliğimize üye aidatlarımızla yaptık. Başka hiçbir destek almadık. 05/10/2010 tarihinde yeni hizmet binasımızı tamamlayıp çalışmalarımıza kaldığımız yerden buradan devam ediyoruz.

Arıcılık müzesine bayıldım. Doğrusu başta okullardaki öğrenciler olmak üzere herkesin ve her kesimin görmesi gereken bir yer. Müzeyi anlatır mısınız?

Ülkemizde bir ilk olan arıcılık müzesi Turizm ve Kültür Bakanlığı onaylıdır. Arıcılık Muğla insanının ekonomisin yanında kültüründe de var olan bir geneldir. Kültürün derinliklerinde mutlaka arıcılığın izleri vardır. Geçmişten günümüze arıcılıkta yörük kültürüyle, arıcılık kültürünün özdeşleştiğini görürüz. Bu kültürü bugün yaşatmak,dünü unutturmamak, daha iyi geleceklerdegeçmiş arıcılığımızı yansıtmak amacıyla Muğla Kültür Turizmine bir çimentomuz olsun istedik. Ayrıca, gelecek kuşak arıcılarına mücadelenin hangi şartlarda, hangi zorluklarla arıcılık yapıldığını anlatmak üzere görsellerle ifade etmek en büyük arzumuzdu. Bunu gerçekleştirdik. Yaşananları göstermek ve onları yaşatmak bizim asli görevimizdir. Ayrıca Muğla’nın dışardan bakıldığı zaman turizmin yanında çam balı üretimiylede öne çıktığını düşünürsek; böylesine bir ilde arıcılık geçmişini bu müzeyle yaşatmak istedik. En büyük üzüntüm bu konuda gerek yurt içinde, gerek yurt dışında gerekli tanıtım yapılamamıştır. Müzeyi önce Muğla insanını sonra herkesin görmesini mutlaka isterim.

Personel sayınız nedir?

5 danışmanımız var. (İki tane gıda mühendisi, bir tane veteriner hekim, bir tane arı sağlığı teknikeri) Diğer arkadaşlarımız iki kişi arı yetiştiriciliği teknikeri ve üç kişi ofis çalışanımız var. Ayrıca, arı ıslahı projesi ile iki teknikerimiz, iki tanede işçimiz var.

Arı yetiştiricileri birliği, artık her ilde mevcut mu?

Daha öncede ifade etmiştim. Biz ilkiz. Şuan Türkiye’nin her ilinde birliğimiz var.

Kongrelerde hep başrollerde olmamız balın anavatanı olmamızdan mı kaynaklanıyor?

Kongreler ciddi çalışmaların arenasıdır. Öyleki Türkiye’de yapılan kongrelere yurt dışından gelen birlikler hayran olmakla birlikte, bu işi ciddiyetle eğilmemiz onları hayli etkilemektedir. 1’si ve 2’si Muğla’da yapılan kongrelerin 3’sü bin 200 kişinin katılımıyla Marmaris’te gerçekleşmiştir. 21 farklı ülke ve yurt içinden konaklamalı, konaklamasız geçen bu verimli kongrenin 4’sü 2014 yılı kasım ayında Fethiye’de 19 ülkenin ortaklığında yapılacak. Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği kongrelere uluslararası anlamada da katılıyor. Örneğin bu hafta Ukrayna’ya arıcılık kongresine gidiyorum.

Sonuç olarak neler söylersiniz?

2013 Ocak ayında MAYBİR bal markası ile Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği bünyesinde tüm prosedürler yerine getirilerek, çam balı ve çiçek balları kavanozla maya başlamıştır. Tüm aşamalarım gıda mühendisleri ve veteriner hekimler tarafından denetlenen ballardan tüketicilerimiz rahatlıkla alabilirler.

Sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizi hep tartışıyoruz. Sonuca da geliyoruz. Önemli olan her hangi bir işe köstek değil destek olmaktır. BAŞARI ZOR DAĞLARIN ARKASINDA OLSADA, MÜCADELEYE KATKIDA BULUNMAK ZOR DEĞİLDİR. Amaç çam balının laik olduğu fiyatta ve kalitede satılması lazım… Bilinmesi gereken gerçekte zaten bu…

Gazeteniz HABER’e, bize bu röportajimkanı sunduğu için teşekkür ediyorum. Ağzını ve ayağınıza sağlık…

Unutmadan her ilin kendine has bir simgesi vardır. Örneğin komşumuz Denizli’nin Horoz logolu simgesi gibi… Dileğim balın anavatan olduğu şehrimizde en merkezi yere aranın logosunun konuşlanmasıdır. Yetkililerden bu konuda bizi ilgi göstermelerini bekliyorum.

Verimli ve güzel röportajınız için bende size gönülden teşekkürler ediyorum. Size ve çalışma arkadaşlarınıza başarılar diliyorum. 

MAYBİR Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği Muslihittin Mah. Cemal Karamuğla Sokak No: 100 Muğla  Tel/fax: 0252 212 64 85/ 212 46 98