Uzun zamandır köşemde sizlere can dostlarımızdan bahsediyordum. Bugünkü yazıma başlarken, durduk yere aklıma bu hikâye geldi. Neden? Niçin? Bilmiyorum gelişini ama paylaşmam gerektiğini biliyorum. Sokrates’i bilmeyen yoktur. Sokratis; MÖ 469 ile MÖ 399 yılları arasında Atina’da yaşadı. Antik Yunan filozofudur. İsterseniz demokrasi üzerine hikayeye bir bakalım.

Bir gün Sokrates yine talebeleriyle sohbet ederken bir talebesi Sokrates' e sorar:

- “Eğer demokrasi çoğunluğun kararını kabul etmekse, adil olan da bu değil midir? Mesela yüz kişinin oy kullandığı bir yerde, elli bir kişinin kararına mı uymak daha adil ve doğru olur, yoksa kırk dokuz kişinin kararına uymak mı?

Hem çok mümkündür ki, daha çok insanın daha az insandan yanılma ihtimali daha azdır. Şu halde sizin demokrasiye karşı çıkmanız doğru olmadığı gibi haklı da sayılmaz."

Bunun üzerine Sokrates her zaman olduğu gibi soru cevap yöntemini kullanarak o talebeye önce sorar: - "Bize söyler misin bilge olmak mı daha zordur yoksa

cahil olmak mı daha zordur? "

Talebe:

- "Elbette ve hiç şüphesiz bilge olmak daha zordur. Bilge olmak için çok okumak araştırmak ve yorulmak gerekirken cahil olmak için bir şey yapmaya gerek yoktur."

Sokrates:

- "Peki o halde bize yine söyler misin toplumlarda cahil insanların sayısı mi çok olur, yoksa bilge insanların sayısı mi çok olur?"

Talebe:

- "Elbette ve hiç şüphesiz cahil insanların sayısı fazla olur."

Sokrates:

"Peki bize yine söyler misin, bir gemide yüz yolcu bulunsa, geminin nerde nasıl hangi yönde yelken açması gerektiğini kaptan mi daha iyi bilir, yoksa o yüz yolcu mu?"

Talebe:

- "Eğer yolcular içinde Denizcilik bilgisi olan yoksa pek tabi en iyi bilen kaptandır."

Sokrates:

"Peki o halde diyebilir miyiz ki herkes her konuda karar veremez.

Herkes bildiği yerde konuşmalı.

Her iş ehline verilmeli...."

Talebe:

- "Pek tabi olması gereken budur."

Sokrates:

- "Peki o halde, bize yine söyler misin, kimin hangi konuda bilgili olup olmadığını bilmeden, sadece çoğunluk oldukları için kararlarını doğru bulmak adil ve doğru olabilir mi?

***

İşte şimdi sormadan geçemeyeceğim, sizce demokrasi nedir? Yâda başka bir değişle demokrasi gerçekten yönetilme için yeterli mi?