Önemli Doğa Alanları (ÖDA) Savun Projesi kapsamında aralarında Muğla’dan 6 kıyı bölgesinin bulunduğu alanlar Habitat Tahribatlarına karşı savunulan bölgeler arasında yer aldı. Turuncu, Siyah ve Mavi kodlarla izlenen alanlar arasında Gökova Azmak Bölgesi ve Sulak Alanı, Marmaris Asardibi Koyu, Marmaris Kuz Bükü, Marmaris Söğüt Limanı, Milas Ören, Dalyan Kumsalı yer alıyor.

Aralarında Muğla’dan 6 bölgenin de bulunduğu kıyı alanlara Türkiye Kıyılarında Önemli Doğa Alanları Korunması ve Savunması (ÖDA) projesi kapsamında, Habitat Doğa Tahribatlarına karşı takip ediliyor ve savunuluyor.

Bu alanlar içinde Muğla’dan, Gökova Azmak Bölgesi ve Sulak Alanı, Marmaris Asardibi Koyu, Marmaris Kuz Bükü, Marmaris Söğüt Limanı, Milas Ören ve Dalyan kumsalı yer alıyor.

Soz konusu alanlar Turuncu, Siyah ve Mavi kod ile takip edilirken, kod takiplerinde şu yol izlendi.

Turuncu: Yerelden gelen bilgi veya yerinde tespit üzerine vukuatlı alan ÖDA Savun envanterine alındı ve web sitelerinde duyurma, basında yer verme ve sorumlu kurumlarla resmi kanaldan temasa geçerek girişimde bulunuldu

Siyah: Yerelden gelen bilgi veya yerinde tespit üzerine vukuatlı alan ÖDA Savun envanterine alındı, proje web sitelerinde yayınlandı, basın yoluyla kamuoyu ile paylaşıldı ve gerektiği durumlarda yerelde aktif çalışan destek isteyen yerel STK ve çevre oluşumlarına destek verildi. Sorumlu kurumlar nezdinde gerekti şekilde girişimde bulunulmak üzere hazırlık yapılıyor.

Mavi: Vukuat ÖDA Savun projesi öncesi bir izlemedir. Sahada kıyı alanları izleme çalışmaları sırasında sorunlu bölgelerde önceki yıllarda SAD tarafından gerekli girişimlerde bulunuldu.

Muğla’daki habitat tahribatına uğrayan vukuatlı kıyı alanlarında girişimden sonuç bölümüne kadar işleyen süreçler ise şöyle:

Muğla EA-48-Ula-HT01: (2010) Gökova Azmak bölgesi sulak alanı Ferek Mevkii’nde yakın civardaki bir köyün muhtarının bilgisi ve koordinasyonunda kıyı ve deniz alanında kayalarla dolgu çalışması yapıldı tespit edildi. Dolgu çalışmaları esnasında ve ardında görsel dokümantasyon üretildi. Muğla mülga İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne yazılı resmi dilekçe ile ihbarda bulunuldu.

Sonuç: Yapılan girişimler sonucunda resmi kurumlar tarafından yapılan kıyı dolgu çalışması durduruldu.

Muğla EA-48-Marmaris-HT01: (Asardibi, 2015-2016) Marmaris Serçe Limanı Asardibi koyu hem arkeolojik hem doğal SİT özellikleri gösteren bir koy. Sadece günübirlik insan kullanımına izin verilmekte ve doğaya zarar vermeden turizme olanak sağlayan bir özelliğe sahip. Ancak son bir sene içinde bazı yasadışı özel işletmeciler tarafından koyun ve kıyıların doğal yapısı mevzuata aykırı şekilde değiştirme girişimleri oldu. Marmarisli doğaya duyarlı vatandaşlar, yerel bir STK (Kıyılar Herkesin İşgale Son) ve SAD Asardibi koyunda bu son dönemde görülen yasadışı yol yapımı, kıyı yapısının iş makineleri ile kırılarak bozulması ve deniz dolgusu gibi faaliyetleri yerinde gördüler ve belgelediler. Raporlar tutularak bu Orman Bakanlığı, Muğla Valiliği ve Marmaris Belediye Başkanlığı’na Nisan ve Mayıs 2016’da resmi yollardan iletildi. Konu ayrıca basına yansıdı.

Sonuç: İlk girişimlerde gerekli işlemler yapılmadı ise de 3. girişim sonucunda Marmaris Belediyesi kıyıdaki yeni yapılar, yollar ve kıyı dolgusu yapan işletmeyi durdurdu. İşletme mühürlendi. STK lar koyu yakından izledi ve ısrarlı yazışma ve ihbarlar sonuç verdi. 20 Mayıs 2016 tarihinde Marmaris Belediyesi Asardibi Koyuna ekiple gelerek kıyıdaki kaçak taş yapılar ile demir ve ahşaptan yapılmış kapsamlı iskeleyi yıktılar.

Muğla EA-48-Marmaris-HT02: (Kuz Bükü, 2015-2016) ÖDA Savun projesi kapsamında 2106 yılı Mart ayı içinde Bozburun Yarımadası’nda karadan kıyı alanlarında yol olan bölgelerde yapılan ziyaret ve gözlemlerimizde dernek üyelerimiz Muğla ili, Marmaris ilçesi, Bozburun merkeze yakın, sadece balıkçı teknelerin barındığı ufak barınağın bulunduğu Germe Koyu’ndan, ancak denizden ulaşılabildiği anlaşılan Kuz Bükü mevkiine bazı kıyı yapıları ve yüzer iskele inşaası amacıyla inşaat malzemeleri taşımaları yapıldığı gözlenmiş ve çalışan şahıslardan bilgi teyit edilmiş, malzeme transferi yapan şirket tespit edilmiştir. Durum Bozburun Jandarma Karakol Komutanlığı’na telefonla ve Bozburun Zabıtası’na iş yerlerinde yapılan ziyaret kapsamında aktarılmış, her iki birim konuyu tetkik edeceklerini bildirmişlerdir. 5.5.2016 tarihinde SAD ayrıca bunları gecikmeden, sahada alınan görüntülerle bir rapor halinde ilgili resmi kurumlara ileterek doğal ve arkeolojik önemi haiz bu kıyıların korunması için ivedilikle önlemler alınması hususunu aktardı.

Sonuç: 24 Mayıs 2016 tarihli Kültür ve Turizm Bakanlığı cevabi yazısında SAD’ın tespitleri yazı kapsamındaki kıyılarda her tür yasadışı yapılaşma ve doğallığı bozacak faaliyetlerin durdurulması kararının çıktığına dair resmi yazı alındı. Muğla Valiliğince Marmaris Kuz Bükü’nde (ve aşağıda belirtilen Söğüt Limanı’ndaki) kıyı yapılarının yasadışı olduğu ve hemen durdurulması için Muğla Valiliği, Marmaris Kaymakamlığı ve Marmaris Belediyesi Başkanlığı’na yapılan resmi yazışma ile gerekli işlemlerin yapılması istendi.

Muğla EA-48-Marmaris-HT03: (Söğüt Limanı, 2015-2016) SAD ÖDA Savun projesi kapsamında Nisan 2016’da proje ekibinin yerinde gördüğü üzere Söğüt limanı mevkiinde yapılan gözlemlerde sahil kesimin bittiği bakir tepe yamaçlarında inşası tamamlanmış ve sürmekte olan yapılar tespit edilmiş olup söz konusu bakir kıyı alanlarının Doğal Sit Statüsünde olduğu değerlendirilmektedir. SAD raporunu bir üst yazı ekinde söz konusu yamaç ve üzerindeki yapılar hakkında bilgiler aktarmıştır.

Sonuç: 24 Mayıs 2016 tarihli Kültür ve Turizm Bakanlığı cevabi yazısında SAD’ın tespitleri haklı bulunup bu kıyılarda her tür yasadışı yapılaşma ve doğallığı bozacak faaliyetlerin durdurulması kararının çıktığına dair yazı alındı. Buradaki yapılaşmaların ve kıyı tahribatının hemen durdurulması için Kültür ve Turizm Bakanlığınca, Muğla Valiliği, Marmaris Kaymakamlığı ve Marmaris Belediyesi Başkanlığı’ndan gerekli işlemlerin yapılması istendi.

Muğla EA-48-Milas-HT01: (Ören, 2014-2016) Muğla ili, Gökova Körfezi’nde Milas ilçesi kıyılarında bir marina inşa edildi. Marina Ören yerleşiminin hemen doğu kıyılarında yapıldı. Normal şartlarda Orman Bak. DKMP tarafından ilgili STK ve Üniversitelere görüş sorulurken bu defa hiçbir görüş alınmadan marina projesi hazırlandı ve kamuoyunun gözünden kaçırılarak süratli bir şekilde inşaatına başlandı ve tamamlandı. Birçok vukuatlı alan takibi sırasında SAD’ın haberini alamadığı ve bu önemli doğal alandaki betonlaşmayı ilgili resmi kurumlara rapor edemeden firma marinayı tamamladı!..

Sonuç: Akdeniz foku yaşam alanlarına bitişik büyük bir kıyı tesisi yapılarak Ören Marina inşa edildi. Marina mendireğinin doğu ucu, Akdeniz foku mağara ve kovuklarının olduğu bölgeye çok yakın bir noktaya uzanmaktadır. SAD-AFAG bölgede Akdeniz foklarının varlığı ve deniz mağaralarının kullanımını takip edecektir.

Muğla EA-48-Dalyan-HT01: (Dalyan kumsalı, 2015-2016) Muğla Valiliği tarafından Dalyan kumsalında Daçev adlı bir özel işletmeye Büfe İşletme İzni verildi ancak bunun ilerde hatta yakın vadede Dalyan kumsalı üzerinde gittikçe büyüyen yatırımlara dönüşeceği ve alanın hassas ekolojik yapısının ciddi şekilde bozulacağı anlaşıldı. Yerelde yapılan gerçek ve tüzel kişilerin müdahalelerine SAD olarak destek verildi.

Sonuç: Özellikle yerelden yapılan doğa koruma müdahaleleri ve ayrıca hukuki süreç sonucunda DAÇEV adlı Vakıf’a verilen izin 2015 sonbaharında iptal edildi. Buna rağmen DAÇEV Köyceğiz’den teknelerle büyük hacimli jeneratörler ve seyyar ahşap yürüme yolları, şezlong ve şemsiyeler bölgeye getirildi. SAD’ın ve yine yerelden STK’ların müdahaleleri ve kamuoyu oluşturma çabaları ile Dalyan kumsalındaki tesis Muğla Valiliği tarafından 30 Mayıs 2016 tarihinde jandarma eliyle toplanarak şirketin caretta üreme kumsalından çıkarılması sağlandı.