Türk Dünyası ve Anadolu coğrafyasında milyonlarca km. yol katederek Türk Tarihi hakkında birbirinden önemli çalışmalar gerçekleştiren Araştırmacı-Belgeselci- Servet Somuncuoğlu’nun bir diğer önemli çalışması Tamgalar-Dengizli Belgeseli tamamlandı. Belgesel, 10-17-24 Nisan 2013 tarihlerinde TRT Belgesel Kanalında saat 21.00’de 3 bölüm halinde yayınlanacak.

Belgeselin danışmanlarından Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Akar, herkese belgeseli izleme çağrısında bulundu.

Binlerce yıllık tarihi geçmişe sahip Güney-batı Anadolu’nun tarihi ile ilgili her gün yeni bir bilgi ortaya çıktığını söyleyen Akar, “ Çok çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış Muğla ve bölgesinin Türk öncesi tarihi ana hatlarıyla bilinmekle birlikte, Türklerin iskan tarihi ile ilgili belgelerde değişik kayıtlar bulunmaktadır. Genel bilgiler, bölgemizin 1280’lerde Menteşe beyliğinin kurulmasıyla Türkleştiği şeklindedir. Oysa bölgemizdeki dil ve kültür katmanlaşmasına bakıldığında, bu tarihten önce de yörede Türkçe konuşan toplulukların olması ihtimali kuvvetlendiriyordu. Zaten bu konuda en somut bilgiyi P. Wittek vermişti. Wittek, Menteşe Beyliği adlı kitabında Bizans kroniklerine dayalı olarak XII. yüzyılın sonlarında Güney-batı Anadolu’daki Balkanlardan Müslüman Türklere karşı tampon bölge oluşturmak amacıyla Balkanlardan getirilen 10 bin Hristiyan Kuman Türkünden söz etmektedir.Bu bilgileri aslında yöremizdeki diyalekt çeşitliliği de teyit etmektedir. Zira Menteşe bölgesinde Oğuz boylarının dil özellikleri ile Kuman/Kıpçaklara ait konuşma şekilleri karışık olarak kullanılmaktadır. Bunları Muğla bölgesinde yaklaşık on beş yıldır yaptığımız ağız araştırmalarında biz de tespit etmiş bulunuyoruz. Tabii Muğla bölgesinin kültür uzantıları yalnızca bugünkü il sınırları ile sınırlı değildir. Bu kültür coğrafyasına bütün Ege’yi, biraz daha daraltırsak, Aydın ve Denizli’yi de mutlaka dahil etmek gerekir.”dedi.

Tarih aydınlığa kavuşuyor

“Bölgenin sözünü ettiğimiz dönemdeki tarihinin aydınlığa kavuşturulması adına önemli bir adım da Denizli’de atıldı.” Diyen Akar, “ Belgesel yapımcısı Servet Somuncuoğluiki yıl boyunca Denizli bölgesinde kültür ve tarih araştırmaları yaparak Tamgalar-Dengizliadlı 3 bölümlük bir belgesel çekti. Servet Somuncuoğlu, Asya Türk coğrafyasına petroglifleri (kaya resimleri) çekerek bu konuda haklı bir üne kavuşmuş bir kültür adamı. Somuncuoğlu,TRT adına Karlı Dağlardaki Sır, Damgaların Göçü, Zamana Karşı, Türkistan’da Bir Gün, Altın Elbiseli Adam gibi önemli belgeselleri çekti ve ayrıca Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler, Saymalıtaş – Gökyüzü Atları, Damgaların Göçü – Kurgan kitaplarını hazırladı.” Diye konuştu.

Ayrıca, çalışmalar hakkında özet bilgi veren Akar, şunları söyledi: “Somuncuoğlu’nun son belgeseli Tamgalar-Dengizli, Denizli bölgesini ele alıyor. Bölgedeki mezar taşlarının okunması ve damgaların tespiti aşamasında danışman olarak biz de bulunduk. 16-17 Aralık 2012 tarihlerinde Denizli’nin Çivril ilçesine bağlı başta Özdemirci kasabası olmak üzere çevredeki başka başka yerleşim birimlerindeki mezarlıklarda özellikle Oğuz boylarına ait damgalar ve daha da önemlisi Orhun abidelerindeki harflerle yazılmış metinler tespit ettik. Bu damga ve harflerin bir bölümü zaman içinde tahrip olmuştu.Fakat açıkça ve çok net olarak okunan onlarca Orhun işaretleri vardı. Bunların özellikle engebeli ve dağlık yörelerdeki Türkmen köylerinin mezarlıklarında bulunması ayrıca dikkat çekici idi. Mezar taşlarındaki boy işaretleri ve yazılar yanında kayalara oyulmuş damgalar bulunuyordu. Bunların,Türk dünyasının hemen hemen her yerinde görülen damgalarla şekil ve üslup bakımından aynı olması, bu kültürün sürekliliğini göstermesi bakımından da son derece önemliydi.

TRT Belgesel Kanalında üç bölüm halinde 10-17-24 Nisan 2013 (Saat: 21.00) tarihlerinde gösterilecek olan Tamgalar-Dengizli Belgeselinin, bölgemizin tarihine yeni sayfalar açacağına inanıyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.”