CHP Muğla Milletvekili Prof. Dr. Nurettin Demir, TBMM Genel Kurulunda görüşmeleri devam eden Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Tasarısının 5 inci maddesi üzerinde konuşma yaptı. Demir, tasarıdan insan hakları konusunda mevcut Türkiye İnsan Hakları Kurumunu daha da geriye götürecek bir düzenleme olduğunu ve Türkiye’de her geçen gün daha da derinleşen ayrımcılığa çare olmaktan uzak olduğunu ifade etti. Demir, tasarıda toplumsal cinsiyet eşitliği, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim, sosyal statü temelli ayrımcılık gibi Türkiye’nin uluslararası taahhütlerinde yer alan birçok ayrımcılık temelinin dışarıda bırakıldığını söyledi.

Yasa Tasarısını eleştiren Demir; “Bugün görüşmüş olduğumuz yasa gerçekten çok önemli. Görüştüğümüz tasarının insan hakları açısından daha ileri, daha kapsamlı olması, insan hakları ihlallerini ortaya çıkaracak ve bu ihlalleri ortadan kaldıracak ve önleyecek bir kapsamda bir tasarı olması gerekirdi. Ancak gördüğümüz kadarıyla, AK Parti  iktidarının 2012 yılında çıkarmış olduğu Türkiye İnsan Hakları Kurumu Kanunu'nun içeriğinden ve onun etkinliğinden daha da geri bir yasa. Bu tasarı Paris Prensiplerinin temel ilkelerinden dahi uzaklaşmaktadır. Özellikle bu tasarı içerisinde işkence ve ayrımcılığı önleyici düzenlemeler maalesef yok. Bunun yanında bu kurumun idari ve mali özerkliği kaldırılıyor, bireysel başvuru hakkı yok ediliyor. Mevcut kurum hiç değilse bazı olaylarda hak ihlallerinin üstüne gidebiliyordu. Örneğin Muğla E Tipi Cezaevinde yaşanan taciz olayı ile ilgili cezaevi ziyaret edilmiş ve bir rapor çıkartılmıştı. Ancak bu tasarı ile tamamen iktidarının kontrolü altında olan bir kurum kuruluyor.

Bunun yanında insan hakları ihlalleri kimi zaman belli gruplara, kimi zaman belli topluluklara yönelik olmaktadır. Bu yüzden, siz ihlalleri sadece belli kişilerle sınırlı tutamazsınız, eğer sınırlı tutarsanız insan haklarını korumuş değil aksine kaldırmış olursunuz.”dedi.

“İçerik genişletilmeli”

Yasanın içeriğinin genişletilmesi gerektiğini ifade eden Demir; “5 inci maddede ayrımcılığın kapsamı sadece engelli grupların ihtiyacıyla sınırlı tutulmuştur. Bu sebeple, 5'inci maddenin (1)'inci fıkrasında ayrımcılığın siyasal, ekonomik, sosyal, kültürel veya kamusal yaşamın her alanında yasaklandığı belirtilmektedir. Yasağın kapsamı sadece maddede sayılan alanlarla sınırlı bırakılmamalı, içeriği genişletilmelidir, belediye hizmetleri ile bankacılık, sigortacılık, ticaret gibi tüm alanları da kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmelidir. Ayrımcılık kapsamı sadece kişi aleyhine değil, kişi ve gruplar aleyhine olarak genişletilmelidir.

(2)'nci fıkra ise ciddi eksiklikler barındırmaktadır. Farklılıkların salt engellilerle sınırlı tutulması düzenlemenin kendisini de ayrımcı kılmaktadır. Engelliler dışında belli özellikleri ve koşulları nedeniyle farklı ihtiyaçları ortaya çıkan Müslüman olmayan cemaatler, Kürtler, Aleviler, Romanlar, kadınlar, eş cinseller, çocuklar gibi birey ve grupların ihtiyaçlarının dikkate alınmasında ihmalkâr davranılabilir. Özellikle kadınların neredeyse her gün şiddete uğradığı, çocukların istismar edildiği, eş cinselliğin hastalık olarak görüldüğü, Müslüman olmayanların nefret söylemlerinin hedefi hâline getirildiği bir ortamda ne demek istediğim daha da netleşecektir. Bu nedenle, bu düzenleme acilen kimi özellikleri nedeniyle farklı ihtiyaçları olan birey ve birey grupları da eklenerek genişletilmelidir. “diye konuştu.

Demir şunları ekledi: “Özellikle son yıllarda, baktığımızda, ayrımcılığın toplumun her kesimine bir karpuz gibi, yayıldığını görüyoruz. Bugün bir çöpçü dahi girecek olsa AK Partili olup olmadığı, partiye kaydının yapılıp yapılmadığı soruşturulmakta ve bu yolla ayrımcılık daha da derinleşmektedir. Bu yasa, maalesef, bu ayrımcılığı engelleyemeyecektir. Dolayısıyla, bu yasanın insan hakları açısından daha güçlü bir şekilde çıkması beklentimizdir.”