Narenciye üreticisinin sorunlarını Meclise taşıyan CHP Muğla Milletvekili Nurettin Demir; “Narenciye dalında, portakal, limon, greyfurt, mandalina, turunç toplanmadan ağacında kaldı.

Bodrumun mandalinası, Köyceğizin portakalı, Ortaca’nın limonu alıcı bulamadığı için dalında kaldı.”dedi.

Türkiye’de ise yaklaşık 3,7 milyon ton narenciye üretildiğini hatırlatan Demir; “ Ülkemizde en fazla üretilen narenciye türleri sırasıyla portakal, mandalina, limon, greyfurt ve turunçtur.

Türkiye’de üretilen narenciyenin %98’ini 8 ilimiz gerçekleştirmektedir. Bu iller toplam üretim miktarlarına göre sırasıyla; Mersin, Adana, Hatay, Antalya, Muğla, İzmir, Aydın ve Balıkesir’dir. Adana, Mersin ve Hatay tüm narenciye türlerinden önemli miktarlarda üretirken, Antalya portakal üretiminde ilk sırada yer almaktadır.”diye konuştu.

Narenciye’nin pazarlamasında ülke genelinde olduğu gibi Muğla’da da sıkıntılar yaşandığına dikkat çeken Demir; AKP iktidarının izlediği yanlış politikalar sonucunda narenciyede arz-talep dengesi bozuldu. İhracat durma noktasına gelmiştir.

Narenciye, hasadı, paketlenmesi, taşınması, depolanması, pazarlanması ve ticareti ile emek yoğun bir sektör olma özelliği taşımaktadır.

Narenciyede 2013-2014 sezonu, üreticiler ve sektörde faaliyet gösteren tüm taraflar için emeklerinin karşılığının alındığı bir yıl olamamıştır.

Üreticiler düşük narenciye fiyatları sebebiyle ürünlerini dahi toplayamamış, ilaç ve gübre masraflarını karşılayamamıştır. Narenciye üreticilerinin borçları her geçen gün daha da artmaktadır.

Dış politikadaki olumsuzluklardan doğrudan etkilenen narenciye üretimi iç pazarda, pazarlama sorunu yaşanmasından kaynaklı olarak, üreticiler hak ettiği fiyatı alamamaktadırlar. Bu durum da, üreticinin zarar ederken, aracının kar sağlamasına yol açmaktadır.

Yağmur çamur, kar kış demeden gece gündüz çalışan, üretimin her türlü eziyetini çeken narenciye üreticileri için bu durum sürdürülebilir değildir.

Devletten yeteri kadar destek görmeyen, ürünlerine alıcı bulamayan üreticiler perişan. Narenciye üreticileri ürünlerini satamadığı gibi; satabilenlerin de 30-40 liraya alınan mahsül, vitrinlerde 10 katı fiyata satılmaktadır. Bu da büyük mağduriyetler ortaya çıkarmaktadır.

Öyle ki; üretici umutsuz, çaresiz. Narenciyeden umudu kesen üretici, ağaçlarını keserek, başka alanlara yöneliyor.

Üretim için gerekli olan ilaç parası, gübre parası çiftçinin borç hanesine yazdı, çiftçiler hacizlik oluyor. Bu sebeplerden Tarım Kredi Kooperatiflerine ve bankalara yüksek miktarlarda borçları bulunuyor. “dedi.

“Dış politikadaki başarısızlık narenciye üreticilerini de yakından etkiliyor.”diyen Demir, şunları söyledi: Suriye ile olan ilişkiler ve Irak’taki IŞİD teröründen dolayı her iki ülkeden de Ortadoğu ile olan ihracatımız giderek daha da geriliyor.

Irak ve Suriye pazarının kaybedilmesiyle birlikte, Ortadoğu’ya olan ihracat imkânı da ortadan kalkmış bulunmaktadır. Bu ülkelere gidilecek tır bulunamamakta, bu durumda narenciye ihracatını olumsuz etkilemektedir.

Ülke ekonomisine 1 milyar dolarlık katkısı olan narenciye ihracatının olumsuz etkilenmesi sonucunda ülke ekonomisi açıkça zarara uğratılıyor.

Üretimden pazarlamaya kadar örgütlenmemiş olması, ürünün soğuk hava depolarına nakillerinde yaşanan sıkıntılar da çeşitli riskler ortaya çıkarmaktadır.

Üreticilere yeterince devlet desteğinin sağlanmaması, ihraç potansiyelini ve iç pazarda tüketim şansını düşürmektedir.

Dalından koparıldığı anda tüketime hazır hale gelen narenciyenin bozulmadan istenilen tazelik ve kalitede tüketiciye ulaşmasında ürünün ambalajlanması, depolanması ve pazarlanması faaliyetleri oldukça önemlidir.

Soğuk hava depolarının hem narenciye fiyatlarının yıl içindeki dağılımında hem de narenciyenin tüketim periyodunda olumlu bir etkisi bulunmaktadır.

Üreticilerin elinde ürün bittikten sonra narenciye fiyatları yükselmekte, tüketiciler yüksek fiyatlardan narenciye tüketirken üretici zarar etmektedir. Soğuk Hava Deposu kapasitesinin yetersiz olması ayrıca ihracat sezonunu da sınırlamaktadır.

Sözün özü; kış aylarının vitamin deposu narenciye meyvelerinin üreticilerinin emeği dalında, umutları da başka bahara kaldı.”

Sorunlara çözüm önerileri

Demir, narenciye üreticisinin sorunların çözümü için de şu önerilerde bulundu:

-Narenciye üreticisine el uzatılmalıdır.

-Ürünlerinin dalda kalmaması ve üretimden vazgeçmemeleri için acil olarak önlemler üretilmelidir.

-Narenciye pazarlaması etkinleştirilmelidir.

-Üreticilerin destekleme primleri arttırılmalıdır.

-Sektörde pazara uygun üretim planlaması yapılmalıdır.

-Narenciyenin kalitesinin yükseltilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.

-Narenciye ürünlerinin iç tüketiminin arttırılması için çalışmalar yapılmalıdır. Örneğin; Ben en son Eskişehir H tipi cezaevine yaptığım ziyarette her türlü besleyici öğünden mahrum kalan mahkumlar olduğunu gördüm. Vitamini ve besin değeri yüksek olan narenciye meyveleri hapishanelerde, hastanelerde, yurtlarda, huzurevlerinde, askeri birliklerde tüketimi özendirilebilir. Bunun yanında özellikle belediyeler bu konuda özel çalışmalar yürütebilir.

-Narenciye üretiminde standardizasyon sağlanmalıdır.

-Soğu hava depoları teşvik edilmelidir.

-İhracat sübvansiyonu sağlanarak, dış Pazara ulaşım kolaylaştırılmalıdır

-Üretici ve tüketicinin ortak yararı için, toplumsal barış için, çocuklarımız ve geleceğimiz için hükümet çiftçi dostu olmalıdır.