EŞEKLİ KÜTÜPHANECİ (2) - HAYATIN İÇİNDEN - TURAN SERİN

Turan Serin

KÖY KADINLARINI KÜTÜPHANEYE ÇEKMEK İÇİN

DİKİŞ MAKİNELERİ ALDI

Köylü kadınların geleneklerden dolayı erkeklerin yoğun olduğu yerlere gitmeme eğilimi ve işlerinin yoğunluğu kütüphaneye gelmemelerinin nedenlerinden bazılarıdır.  Erkeklere oranla kütüphaneye çok az gelen yöre kadınlarını kütüphaneye nasıl çekerim diye düşünen Güzelgöz,  iyi bir formül bulur.  (Yıllık okuyucu sayısı: 24. 000; kadın okuyucu sayısı: 2000) Kütüphanelere dikiş makineleri alarak kadınların kütüphaneyi daha çok kullanmalarını sağlamayı planlar.  Kütüphanenin tatil olduğu Salı günlerini sadece kadınlara açar.

Eşekli Kütüphane sistemiyle Bakanlığın ve dünyanın ilgisini çeken Güzelgöz kadınları da kütüphaneye çekmenin yollarını planlarken şöyle diyor; “Baktım kadınlar gelmiyor,  demir parmakların ardından bakıyor; içeri giremiyorlar.  O zamanlar Zenith marka dikiş makineleri yeni çıkmıştı.  Hemen bu kuruma bir mektup yazdım Reklamlarını da yapacağımı belirterek her kitaplığa birer dikiş makinesi istedim.  İyi insanlarmış; tez vakitte bir Singer,  dokuz tanede Zenith marka dikiş makinesi yolladılar.  Makineleri kütüphaneye yerleştirdim.  Masaların üstlerine Ören Bayan’ın dikiş nakış örneklerini içeren broşürler koydum Sonra da köyün erkeklerini toplayıp onlarla konuştum.  Salı günleri hanımın buraya gelecek,  burada oturacak dedim…. .  Beklemeye başladım.  Gencecik güzel güzel bayanlar,  çeyizlerini düzmek üzere kütüphaneye gelmeye başladılar. ”

 

VE GÜZELGÖZ’E ULUSLARARASI ÖDÜL

1963 yılında Amerika’da yapılan bütün dünya ülkelerinin yaratıcı insanlarının yarıştığı bir yarışma düzenlenir.  Türkiye’nin de yarışmaya aday bildirmesi istenir.  Yazı Devlet Planlama Teşkilatına ulaşır.  DPT yetkilileri Güzelgöz’ün yaptığı çalışmaları düşünerek yarışmaya onun katılmasına karar verir….  Evrakların yarışma yetkililerine ulaştırılmasından kısa bir süre sonra Amerikan Haberler Merkezi’nden 3 kişi incelemeler yapmak üzere Ürgüp’e gelir.  Konuklar köyün muhtarını da yanlarına alarak Güzelgöz’ü hiç işe karıştırmadan incelemelere başlarlar.  Köyde eşeğin sırtında gitmekte olan köylüyü durdurup ona bir kitap uzatarak kitap okumasını isterler,  köylü okumaya başlar.  Daha sonra sırasıyla köylü kadınlara,  yaşlılara,  gençlere kitap uzatırlar ve kimden uzattıkları kitabı okumasını isteseler hep olumlu sonuç alırlar.  Bu rapora,  inceleme esnasında çektikleri birbirinden ilginç ve güzel fotoğrafı da ekleyerek yarışma jürisine sunarlar.

Yarışma sonuçlanır ve Güzelgöz,  “The Lane Bryant Uluslararası İnsanlık Hizmetinde Gönüllü Takdirnamesi” ni alır.

Ulusal ve uluslararası basında çıkan yazılar sayesinde kütüphaneye destek yağmaya başlar. Amerikalı bir yardım kuruluşu Ürgüp ve çevresinde yapılan çalışmaları yakından takip eder ve çalışmaları çok sempatik bulur.  Modern bir vasıtayla gezici kütüphane çalışmaları gerçekleşsin diye 1960 model yeni bir Jeep hediye edilir.  Hediye edilen jeep sayesinde ulaşımı Jeeple rahat olabilecek köylere gidilir.  Aynı zamanda eşek,  katır ve atlarla yapılan gezici kütüphane çalışmaları da devam eder.  Çok yönlü bir kişilik olan Güzelgöz,  Halkevi ve Belediye Başkanlığı da yapar ve yörede halıcılık kursları açar.  Günümüze kadar gelen meşhur Ürgüp halılarının oluşmasının temelleri o yıllarda atılır.

 

BİR GÜN ANKARA’DAN BİR MÜFETTİŞ GELİR

Olayı Güzelgöz’den dinleyelim.  “Hakkımda şikayet olduğunu,  başka işlerle uğraşıp kendi işimi yapmadığımı,  savunmamı yazmam gerektiğini söyledi.  Onca verilen ödüllerden,  takdirnamelerden sonra böyle bir olaya çok üzüldüm.  Teslim aldığım kitap sayısını iki bin üç yüzden iki yüz bine çıkardım.  Kitaplığı genişletip ikinci katı çıktık. Okur sayısını arttırdık; insaf… Bugüne kadar saklayacak hiçbir şeyim olmadı. ” Bunun üzerine emekliliğini ister,  Eşekli kütüphaneci.

Köyde kendisine bir güzel jübile yapılır.  Her hikayenin sonu olduğu gibi bu masalın da bir sonu var.  Kahramanımız Mustafa Güzelgöz 84 yaşında solunum yetmezliğine bağlı kalp rahatsızlığından 17 Şubat 2005 tarihinde hayata gözlerini yumdu.  Unutulmaması ve bıraktığı heyecanın hiç solmaması dileği ile…”

(alıntı)

**

Kitap okumak aydınlanmaktır.

Karanlıklara ışık tutmaktır. 

Sevgi saygı ile

Esenkalın

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.