Birçok yazımda küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi konulara değindim. Geçen haftaki yazımda da yeni yürürlüğe girecek olan Paris İklim Anlaşması’ndan söz etmiştim. Bu haftaki yazımda ise Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından iklim değişikliğinin araştırılması için pilot bölge ilan edilen Gökova projesine değineceğim.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, "Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi İklim Değişikliğinin Denizel ve Karasal Ekosistemler Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması ve Uyum Kapasitesinin Artırılması Projesi" için çalışmalara başladığını basın aracılığı ile duyurdu.

İklim değişikliğinin etkilerine kısaca değinecek olursak; iklim değişikliğinin etkileri sıcaklıklardaki artıştan ibaret değil. Kuraklık, seller, şiddetli kasırgalar gibi aşırı hava olaylarının sıklığı ve etkisinde artış, okyanus ve deniz suyu seviyelerinde yükselme, okyanusların asit oranlarında artış, buzulların erimesi gibi etkenler sonucunda bitkiler, hayvanlar ve ekosistemlerin yanı sıra insan toplulukları da ciddi risk altındadır. Bilim dünyası, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini en aza indirmek için ortalama sıcaklıklardaki artışın azami 2°C ile sınırlanması gerektiğini belirtiyor.

Akdeniz Havzası’nda gerçekleşecek 2°C’lik bir sıcaklık artışı, beklenmeyen hava olayları, sıcak hava dalgaları, orman yangınlarının sayısında ve etkisinde artış, kuraklık ve bunlar dolayısıyla biyolojik çeşitlilik kaybı, turizm gelirlerinde azalma, tarımsal verim kaybı ve en önemlisi kuraklık olarak etkilerini hissettirecektir.

Projeye geri dönecek olursak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, iklim değişikliğinin denizde ve karadaki ekosistemler üzerindeki etkilerinin araştırılması ve uyum kapasitesinin artırılmasını sağlayacak projeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu kapsamda Bakanlık, pilot bölge olarak Muğla'daki Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesini belirledi. Projeyle mevcut korunan alanların iklim değişikliğinden kaynaklanabilecek etkilene bilirliğinin belirlenmesi ve bu unsurlara göre söz konusu alanlar için eylemsel yönetim planı oluşturulması hedeflenmekte. Projeyle iklim değişikliğinin söz konusu pilot alana olan etkisi yakından takip edilebilecek, iklim değişikliğinin korunan alanlar üzerindeki potansiyel büyüklüğü ve oranı belirlenecek.

Ülkemiz, zengin biyolojik çeşitliliğe, farklı kültür ve coğrafyalara ev sahipliği yapması ve tarihi öneme sahip olmasının yanında bazı çevresel ve iklimsel zorluklarla karşı karşıya. Bu kapsamda Akdeniz Havzası, "sıcaklık artışları, deniz seviyesinde yükselme, temiz su kaynaklarında azalma, denizlerdeki istilacı türler, suyun asidifikasyonu, artan turizm ve kentleşme nedeniyle katı atık ve kanalizasyon kaynaklı kirlilik, deniz çöpleri ve aşırı avlanma" gibi baskılara maruz kalıyor.

Muğla ili sınırları içinde yer alan 193 kilometre kıyı uzunluğuna sahip Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi'nin toplam yüzölçümü 1092,76 kilometrekare. Bu alanın 817,76 kilometrekaresi deniz, 275 kilometrekaresi ise karasal alan olduğu göz önüne alındığında hem kara hem de deniz alanına sahip Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesinde uygulanacak bu proje sayesinde, iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasında önemli bir yeri olan karasal ve denizel ekosistemi hizmetlerinin sürdürülebilir kalkınma açısından etkisini içeren bir değerlendirme yapılabilecek.

Bu proje ile bölgenin hem karasal hem de deniz alanı ölçeğinde iklim değişikliğine uyum kapasitesinin güçlendirilmesi sağlanacak. Ayrıca iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasında önemli bir yeri olan korunan alanların gelecek nesillere aktarılması sürecinde izlenecek yol haritası belirlenecek ve anayasal bir hak olan sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamanın güvence altına alınması adına ülke geneline yaygınlaştırılacak projeler için veri tabanı oluşturulacağı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirtildi.

Geleceğimiz için atılan bu adımlar çevreye olan duyarlılığın artması noktasında farkındalığın oluşmaya başladığını gösteriyor. Umarım araştırma verilerine göre de önlem çalışmalarının başladığı ile ilgili bilgilendirmeyi de buradan sizlere aktarırım.

Ahmet MEKE

CBS Uzmanı/Arkeolog