TOBB ve İzmir Ticaret Borsası işbirliği ile düzenlenen ‘Dünya ve Türkiye’de Coğrafi İşaretler’de Son Gelişmeler’ konulu seminerde konuşan Başkan Karakuş, coğrafi işaretler konusunda 81 ilde seferberlik başlatılacağını kaydetti.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile İzmir Ticaret Borsası işbirliğiyle düzenlenen ‘Dünya ve Türkiye’de Coğrafi İşaretler’de Son Gelişmeler’ konulu seminer 18 Mayıs Pazartesi günü Balçova Kaya Termal Otel’de yapıldı. İzmir Valiliği, Oda Borsa temsilcileri, akademisyenler, Türk Patent Enstitüsü ve iş dünyasından temsilcilerin katıldığı seminerde TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Muğla Ticaret ve Sanayi Odası (MUTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş da hazır bulundu.

Seminerin açılış konuşmasını yapan İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, coğrafi işaret konusunun Türkiye için milli bir konu olduğunu belirterek, “Türkiye’nin coğrafi işaretli ürünlerde büyümesi için üç temel ihtiyaç; güçlü yasal altyapı, gıda güvenliği ve modern üretim.” diye konuştu. Dünya coğrafi işaretler pazarının büyüklüğünün 200 milyar dolar olduğunu vurgulayan Kestelli, “Sadece Avrupa Birliği’nde bu pazarın büyüklüğünün 55 Milyar Euro’yu aştığı tahmin ediliyor. Avrupa Birliği, coğrafi işaretler konusunda en hassas ülkeler topluluğunu oluşturuyor. Fransa, İtalya ve İspanya bu konuda başı çeken ilk üç ülke. İtalya, sadece parmesan peynirinden 1.5 Milyar Euro ciro elde ediyor. Bu açıdan bakınca ülkemiz cennet olma potansiyeli taşıyan bir coğrafya.” dedi.

Ülkemizde coğrafi işaret alabilecek 2 bin 500’e yakın gıda ve gıda dışı ürün bulunduğunu ve bugüne kadar tescil edilmiş coğrafi işaret sayısının Maraş Burma Bileziği ile birlikte şu ana 180’i bulduğunu bunların da yüzde 70’ini tarım ve gıda ürünlerinin oluşturduğunu söyleyen Kestelli, toplam 210 adet coğrafi işaret başvurusunun işlemlerinin ise halen devam ettiğini açıkladı.

Denetim Eksik                                                                                      

Konuşması sırasında Kanun hükmünde kararnameler ile yönetilen bu alanda bir yasal düzenleme yapılması gerektiğine işaret eden Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu,  sistem uygulamasındaki eksiklikler hakkında şunları kaydetti:  “Ürünlerin üzerinde logoların kullanılması uygulamasına geçilmeli. Kararnamede bu işaretin kullanılması zorunlu değil. Patent Enstitüsü bu konuya uygun kadroları yok. Ürün bazında yönetişim gerekli. Borsalar ürün bazında yönetişimi bilmiyor. Ürünün tedarik zincirinin rasyonel çalışmasından ve köken adının korunmasından ve en önemli ürünün kurallara uygun üretilip üretilmemesinden tescil alan kuruluşlar sorumlu. Bu ne yazık ki başarılmış değil, bu sistem denetimi olmayan bir sistem ve aynı tekerlekleri olmayan bir araba gibi. Yani biz 180 tane araba ürettik ama tekerlerini takmadık. Alınan ürünlerin denetimi eksik. İç ve dış denetimler AB standartlarına uygun akredite olmuş kuruluşlar tarafından denetlenmiştir. 20 senedir bu denetim gerçekleştirilememiştir. Oda ve Borsalara bu konuda büyük rol düşüyor. 46 tane Oda 16 tane Borsa ürün tescili yaptırmış. Türkiye bir hazine üzerinde yatıyordur. Bunu uygun kullanması ile cari acık azalacaktır. Kaynaklarımızı bu şekilde uygun değerlendirmeliyiz.”

81 ilde seferberlik

TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve MUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş, coğrafi işaret sürecini iyi yönetmek için 81 ilde seferberlik başlatacaklarını belirterek, “TOBB olarak bu süreci daha iyi yönetmeleri için oda ve borsalarımıza yol göstereceğiz. Yapısal sorunlara rağmen giderek artan farkındalık var. Uluslar arası sempozyum ve seminerler ile sistem giderek önem kazanıyor. Köken adının kullanılması ve tescil belgesindeki koşullarda etkin yönetilmesine ihtiyaç var. Oda ve borsalara bu konuda teknik hizmet ve danışmanlık sağlayacağız. Özellikle dış denetim için kamu nezdinde çalışacağız. Pilot oda ve borsalarda bu konu hakkında çalışma başlatacağız. 81 ilde akademik danışmanlarla seferberlik başlatacağız. Türk özel sektörüne bu konuda yol gösterici olmaya devam edeceğiz.” dedi.