AİLEYİ AYAKTA TUTAN DEĞERLER

(MERHAMET)

“Merhametliler (var ya!)… Rahman işte onlara merhamet eder. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki gökyüzündeki(ler) de size merhamet etsin.”[1] Buyuran merhamet peygamberi ve onu âlemlere rahmet olarak gönderen Yüce Allah sadece müslümanlara değil tüm insanlara ve hatta tüm canlılara merhametle muameleyi ilke edinmemizi ister. Pek çok ayet ve hadiste Allah’ın rahmetine ve insanların gerek birbirlerine karşı gerekse diğer canlılara karşı merhametli olmasına vurgu yapılır.

Sözlükte acıma, şefkat gösterme anlamında kullanılan merhamet, insanlarda bulunan onları hemcinslerinin ve diğer canlıların sıkıntıları karşısında duyarlı olmaya ve yardım etmeye sevk eden acıma duygusunu ifade eder.[2] Merhamet, şefkat etmek, insaflı davranmak, kalp inceliği ve gönül yumuşaklığıdır.

Rum suresi 21. Ayette zikredildiği üzere ailenin huzuru, ailede sevgi ve merhametin varlığının neticesi olarak ifade edilir. “İçinizden kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda sevgi ve merhamet var etmesi Allah’ın varlığının delillerindendir. Bunda düşünen bir toplum için ibretler vardır.”[3] Aile huzur kaynağı olan, eşlerin birbirine huzur verdiği ve birbirinde huzur bulduğu yerdir. Eşler birbirinin koruyup kollayanı, imtihanlarla dolu dünya hayatında birbirinin en yakın dostu, en kuvvetli dayanağı, ebedi âleme uzanan bu yolculukta birbirinin refiki, refikası… Evlatlar göz ve gönül aydınlığı, evliliğin en kıymetli meyvesidir. Huzur, sevgi ve merhamet kaynağı olan ailede merhametsizliğe ve şiddete nasıl yer olabilir. Üstelik rahmet dini İslam merhameti emrederken ve örnek almamızı istediği Yüce Peygamberin en belirgin vasfı şefkat ve merhametken.

Evet, bizlere en güzel örnek olan Rahmet Peygamberinin hayatı gerek ailesine gerekse çevresindeki tüm varlıklara karşı merhamet örnekleriyle doludur. Şefkat ve merhametin hakim olduğu aile hayatında şiddete yer olmadığını hanımı Hz. Aişe şu sözlerle ifade eder: “Allah Resulü (s.a.s) eliyle hiç kimseye vurmadı ne bir kadına ne de bir hizmetçiye!...[4]  O’nun en yakınlarındaki isimlerden biri olan Enes b. Malik :  “Ailesine karşı Resulullah’tan (s.a.s) daha şefkatli olan bir kimse görmedim.”[5] der. O şefkatli bir eş, şefkatli bir baba, şefkatli bir dededir. Kızı Fatıma onun yanına geldiğinde ayağa kalkar, onun elini tutar, onu öper ve kendi yerine oturturdu.[6] Bir seferinde çok sevdiği torunlarını öperken Peygamberimizi gören bir bedevinin, “Biz çocuklarımızı öpüp okşamayız.” demesi üzerine “Allah senin kalbinden merhameti çekip almışsa ben ne yapabilirim” buyurur[7]. Namazda bile bazen kız torunu Ümame’yi, bazen kızı Fatıma’yı, bazen de torunları Hasan ve Hüseyin’i kucağında tutarak namaz kılar, secdeye gittiği zaman çocuğu yere bırakır, secdeden kalkınca tekrar kucağına alırdı[8].

Ailesindeki her bir bireye karşı son derece hoşgörülü, sabırlı, nazik ve ince davranan kırmayan, incitmeyen “Sizin en hayırlınız ailesine karşı hayırlı olandır. Ben de ailesine karşı en hayırlı olanınızım”[9] buyuran ve yaşantısıyla bunu gösteren Hz. Peygamber’in aile hayatı, bizlere en güzel örnek değil midir?

Sema ÖZBAKIŞ

İl Müftü Yardımcısı

[1]Tirmizî, Birr, 16; Ebû Davûd, Edeb,58.

[2] TDV, İslam Ansiklopedisi, “Merhamet”, XXVIIII, 184.

[3] Rum Suresi, 21.

[4] Müslim, Fedâil, 79.

[5] İbn Sa’d, Tabakât,I, 136.

[6] Ebû Davûd, Edeb, 143, 144.

[7] Buhârî, Edeb, 18, Müslim, Fedâil, 64.

[8] Nesâî, Tatbîk, 82.

[9] Tirmizî, Menâkıb, 63.